मख़दूम समाचार
७.१०.२०१३
मधुबाला : दु:खी सौंदर्य
दिवंगत हिंदी चित्रपटसृष्टीतील स्टार मधुबाला या रुपेरी पडद्यावर दिसणाऱ्या सर्वात सुंदर भारतीय अभिनेत्रींपैकी एक. या अभिनेत्रीने तिच्या सौंदर्य, व्यक्तिमत्व आणि करिष्माने लाखो मने जिंकली. त्यांना द ब्युटी विथ ट्रॅजेडी आणि द व्हीनस क्वीन ऑफ इंडियन सिनेमा म्हणूनही ओळखले जाते. हॉलिवूड अभिनेत्री मर्लिन मन्रोशी तुलना केल्यामुळे त्यांना बॉलीवूडची मर्लिन मन्रो असे नाव देण्यात आलेले आहे.
मुमताज जहाँ बेगम देहलवी यांचा जन्म १४ फेब्रुवारी १९३३ रोजी झाला, ज्यांना आपण मधुबाला या नावाने ओळखतो. घरी त्या मातृभाषा पश्तो मध्ये बोलत आणि उर्दू आणि हिंदीमध्ये प्रवीण होत्या. त्यांना इंग्रजीचा एक शब्दही बोलता येत नव्हता पण ती भाषा शिकण्याची तळमळ होती. त्यांनी वयाच्या नवव्या वर्षी बसंत (१९४२) या चित्रपटाद्वारे बालकलाकार म्हणून पदार्पण केले. हा चित्रपट त्या वर्षातील सर्वाधिक कमाई करणारा भारतीय चित्रपट ठरला. तथापि, नायिका म्हणून त्यांची अभिनय कारकीर्द प्रत्यक्षात १९४७ मध्ये सुरू झाली, जेंव्हा त्या वयाच्या १४ व्या वर्षी राज कपूरच्या विरुद्ध नीलकमलमध्ये दिसल्या.
नील कमलच्या शुटिंगदरम्यानच अभिनेत्री देविकाराणीने त्यांच्या मोहक सौंदर्याने आणि दमदार अभिनयाने प्रभावित होऊन तिचे नाव मुमताजवरून बदलून ‘मधुबाला’ म्हणजेच ‘हनी बेले’ असे ठेवले. २२ वर्षांच्या कारकिर्दीत, त्या सुमारे ७३ हिंदी चित्रपटांमध्ये दिसल्या, दोन चित्रपटांची निर्मिती केली आणि त्यांच्या सुरुवातीच्या चित्रपटांमध्ये काही गाणी गायली. मधुबाला या अतिशय लोकप्रिय अभिनेत्री असूनही, मीना कुमारी, नूतन, वहिदा रहमान, सुरैया, वैजयंतीमाला आणि नर्गिस यांच्या समकालीन अभिनेत्रींप्रमाणे त्यांना कधीही खुप पुरस्कार मिळाले नाही. मुघल-ए-आझम (१९६०) मधील अभिनयासाठी त्यांना सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीच्या फिल्मफेअर पुरस्कारासाठी एकमेव नामांकन मिळाले. मुघल-ए-आझममधील त्यांच्या अभिनयाने हिंदी चित्रपटसृष्टीतील प्रतिष्ठित अभिनेत्री म्हणून स्थापित केले. मधुबाला या हॉलिवूडमधील पहिल्या भारतीय महिला असल्याचे म्हटले जाते. १९५१ मध्ये, प्रख्यात छायाचित्रकार जेम्स बर्क यांनी भारताला भेट देऊन लाइफ मॅगझिनसाठी छायाचित्र काढले तेंव्हा त्यांना हॉलीवूडमधेही आवड निर्माण झाली. त्यांच्या स्वतःच्या वैशिष्ट्यात, लाइफने त्याला आंतरराष्ट्रीय चित्रपट उद्योगातील 'सर्वात मोठा स्टार' म्हटले. त्या अमेरिकन नियतकालिक थिएटर आर्ट्समध्ये ऑगस्ट १९५२ च्या अंकातही दिसल्या. त्यांना एका संपूर्ण पृष्ठाच्या छायाचित्रासह एका लेखात या मथळ्याखाली वैशिष्ट्यीकृत केले गेले: "जगातील सर्वात मोठा स्टार - आणि ती बेव्हरली हिल्समध्ये नाही".
मधुबाला महल (१९४९), अमर (१९५४), मिस्टर अँड मिसेस ५५ (१९५५), चलती का नाम गाडी (१९५८), मुगल-ए-आझम (१९६०) आणि बरसात की रात (१९६०) यांसारख्या चित्रपटांमधील अभिनयासाठी प्रसिद्ध आहेत. त्यांना या चित्रपटांसाठी व्यापक मान्यता मिळाली. मधुबाला एक निर्मात्या देखील झाल्या आणि त्यांनी नाता (१९५५) आणि महलों के ख्वाब (१९६०) सारख्या चित्रपटांची निर्मिती केली आणि दोन्ही चित्रपटांमध्ये काम केले.
मधुबालाचे अभिनेते दिलीप कुमार यांच्यासोबत प्रदीर्घ संबंध होते, परंतु त्यांनी १९६० मध्ये चलती का नाम गाडी चित्रपटाचा सहकलाकार किशोर कुमारशी लग्न करण्याचा निर्णय घेतला. तथापि, हा अल्पकालीन आनंद होता कारण त्यांची प्रकृती खालावली आणि लवकरच त्या अंथरुणाला खिळल्या. अखेर २२ फेब्रुवारी १९६९ रोजी हृदयविकाराच्या झटक्याने त्यांचे निधन झाले. त्यांचा शेवटचा चित्रपट ज्वाला, जरी १९५० मध्ये चित्रीत झाला असला तरी, त्यांच्या मृत्यूच्या दोन वर्षांनी १९७१ मध्ये प्रदर्शित झाला. २००४ मध्ये, मधुबालाला श्रद्धांजली म्हणून मुघल-ए-आझम या मूळ चित्रपटाची डिजिटल रंगीत आवृत्ती प्रदर्शित करण्यात आली. ता. १० ऑगस्ट २०१७ रोजी, मादाम तुसाद नवी दिल्लीने त्यांना श्रद्धांजली म्हणून मधुबालाच्या मुघल-ए-आझम चित्रपटातील तिच्या दिसण्याने प्रेरित झालेल्या पुतळ्याचे अनावरण केले. २०१८ मध्ये, न्यूयॉर्क टाइम्सने त्यांच्यासाठी एक विलंबित मृत्युलेख प्रकाशित केला.
Post a Comment