◽ मख़दुम समाचार ◽
नवी दिल्ली (प्रतिनिधी) ४.५.२०२३
राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग, NHRC, भारत यांनी नीलेश आंबेडकर यांच्या 'चिरभोग'ची रक्कम रूपये २ लाख रु.च्या प्रथम पारितोषिकासाठी निवड केली आहे. मानवी हक्कांवरील आठव्या प्रतिष्ठित लघुपट स्पर्धेत हा चित्रपट एका मुलाच्या कथेद्वारे समाजातील जात आणि व्यवसायावर आधारित भेदभाव आणि स्वातंत्र्य, समानता, सन्मान, शिक्षण आणि हक्क सुनिश्चित करण्यासाठी सिद्धांत आणि व्यवहारातील विरोधाभास उघड करण्यापर्यंतच्या त्याच्या अपमानास्पद संघर्षांवर प्रकाश टाकतो. हा मराठी भाषेत असून इंग्रजीत सबटायटल्ससह आहे.
भवानी डोले टाहू यांच्या 'सक्षम’ची रक्कम रूपये १.५ लाख रु.च्या द्वितीय पारितोषिकासाठी निवड झाली आहे. एका वेगळ्या दिव्यांग मुलाच्या कथेद्वारे हा चित्रपट दिव्यांगजनांबद्दलची मानसिकता बदलण्याची गरज आणि पालकांकडून त्यांच्या संगोपनात भेदभाव करून त्यांचे जीवन, स्वातंत्र्य, समानता आणि सन्मान यांचे हक्क कमी करण्यावर भर दिला जातो. हा आसामी भाषेत असून इंग्रजीमध्ये सबटायटल्स आहेत.
टी. कुमार यांच्या ‘अचम थाविर’ ची रक्कम रूपये १ लाख रु.च्या तृतीय पारितोषिकासाठी निवड झाली आहे. शाळेतील कोणत्याही अनुचित स्पर्श आणि लैंगिक छळाबद्दल विद्यार्थ्यांमध्ये जागरूकता निर्माण करण्यासाठी आणि त्यांचा सन्मान आणि शिक्षणाचा हक्क सुनिश्चित करण्यासाठी शिक्षकांनी तसेच शाळा प्रशासनाने सतर्क राहण्याची गरज असलेल्या मुलीच्या कथेद्वारे हा चित्रपट आहे. ते इंग्रजीमध्ये उपशीर्षकांसह तमिळमध्ये आहे.
. ‘सर्टिफिकेट ऑफ स्पेशल मेन्शन’ साठी निवडलेल्या चित्रपटांना प्रत्येकी ५०,०००/- रुपये रोख पुरस्कार देण्याचा निर्णयही आयोगाने घेतला आहे. या श्रेणीतील तीन चित्रपट आहेत. १) 'प्रगती गमावली' राजदत्त रेवणकर यांनी आपल्या मुलांकडून अष्टपैलू बनवण्याच्या पालकांच्या प्रचंड अपेक्षा कशा अवास्तव दबाव निर्माण करतात आणि त्यांची नैसर्गिक वाढ खुंटतात याचे चित्रण केले आहे. हा हिंदीमध्ये असून इंग्रजीत सबटायटल्ससह आहे. २) ‘पाने जाळू नका’ हा इंजी.अब्दुल रशीद भट यांचा कोरडी पाने जाळल्यामुळे होणार्या वायू प्रदूषणाच्या समस्येवर प्रकाश टाकणारा एक माहितीपट आहे आणि पर्यावरणावर कोणताही परिणाम न होता त्यांची विल्हेवाट लावण्याची वैज्ञानिक पद्धत आहे. हा इंग्रजी भाषेमध्ये आहे. ३) ‘यू-टर्न’ हा हरिल शुक्ला यांचा महिलांवरील कौटुंबिक हिंसाचाराच्या समस्या हाताळताना समाजाच्या दुटप्पीपणाचे चित्रण केले आहे. हा हिंदीमध्ये इंग्रजी भाषेत सबटायटल्ससह आहे.
NHRC चे अध्यक्ष न्यायमूर्ती अरुण मिश्रा यांच्या अध्यक्षतेखालील आयोगाचे सदस्य, डॉ. ज्ञानेश्वर एम. मुळे आणि राजीव जैन यांनी पुरस्कार विजेत्या चित्रपटांची निवड केली. आयोगाच्या ज्युरीच्या इतर सदस्यांमध्ये एनएचआरसीचे सरचिटणीस देवेंद्र कुमार सिंग, महासंचालक (आय), श्रीमती मनोज यादव, रजिस्ट्रार (कायदा), सुरजित डे, सहसचिव, अनिता सिन्हा आणि देवेंद्रकुमार निम, उप. संचालक (M&C), जैमिनी कृ. श्रीवास्तव आणि तज्ञ, लीलाधर मंडलोई, माहितीपट निर्माते आणि आकाशवाणी आणि दूरदर्शनचे माजी DG आणि प्रा. संगीता प्रणवेंद्र, इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मास कम्युनिकेशन.
NHRC लघुपट पुरस्कार योजनेचे उद्दिष्ट मानवी हक्कांच्या संवर्धनासाठी आणि संरक्षणासाठी सिनेमॅटिक आणि सर्जनशील प्रयत्नांना प्रोत्साहन देणे आणि त्यांना मान्यता देणे हे आहे. एकूण १२३ लघुपट पुरस्कारासाठी रिंगणात होते.
पुरस्कारप्राप्त चित्रपटांचा महोत्सव आणि नंतर कधीतरी पुरस्कार समारंभ आयोजित करण्याचा आयोगाचा मानस आहे.
Post a Comment